Na ruim drie jaar als voorzitter van de werkgroep arbeidsvoorwaarden zwaai ik af. Het was een voorrecht om de afgelopen jaren op de spreekwoordelijke barricades te springen voor mijn mede BZ’ers.

Ik ben dankbaar voor het vertrouwen dat ik deze jaren heb gekregen van de voorzitters van de VDBZ Geoffrey en Job. Ook heb ik altijd veel lol gehad met mede-arbeidsrechtaffectionados Arne, Hester, Rogier, Miguel en de rest van de VDBZ bestuurders en OR-leden. Deze rol is met recht een van de leukste dingen die ik in mijn carrière heb gedaan. Ik heb veel inspirerende collega’s ontmoet, en ben dankbaar voor de altijd professionele en prettige samenwerking met HDPO en de BZ-bestuurder –  ondanks de regelmatige verschillen van inzicht.

Ik geloof niet in lange gebodslijsten, BZ kent al voldoende (ongeschreven) regels. Ook beschouw ik mijzelf als te jong om in levenslessen te denken. Maar het zou geen column zijn zonder mening. Dus voor de liefhebber: een korte lijst met wat ideeën die ik dit jaar heb opgedaan én (een enkel) advies voor onze organisatie.

1. Empathie en uitleg zijn essentieel

Arbeidsconflicten zijn bijna altijd het gevolg van een gebrek aan empathie. Veel spanningen ontstaat daar waar deze empathie ontbreekt. Besluiten die niet goed worden uitgelegd, geautomatiseerde mails en onduidelijke processen, het ontbreken van een eerlijk gesprek, ik heb veel ellende bij collega’s voorbij zien komen. De menselijke maat moet dan ook terug in de organisatie. We gaan misschien de goede kant op, maar wat mij betreft te langzaam.

Overigens geldt de noodzaak tot empathie ook de andere kant op: van de medewerker naar de organisatie. Of het om 3W, HDPO of HDPN of de bestuurder gaat het is makkelijk om als medewerker af te geven op de besluiten die zij nemen, maar ook daar, kan een beetje inlevingsvermogen - in de vaak duivelse dillema’s waar zij voor staan - geen kwaad.

1. Diplomatie is een vak

BZ is geen normaal ministerie. Diplomatie is een vak, ons werk is uniek en de loyaliteit van collega’s is bewonderingswaardig. Buitenlandse Zaken vraagt veel meer van de medewerkers dan andere organisaties. Want ja, het is natuurlijk prachtig om overal op aarde te kunnen werken en wonen, maar nee, het is niet altijd rozengeur en manenschijn voor de medewerkers (en hun families). Ga hier als organisatie niet te makkelijk aan voorbij en blijf dit erkennen. Span je extra in als organisatie voor medewerker en gezin. Beantwoord de loyaliteit in gelijke munt.

1. Deze organisatie heeft grote problemen en die lossen we niet op met nieuwe gordijnen.

De problemen waar BZ voor staat zijn groot. De conclusies van het rapport over racisme zijn hier een recent voorbeeld van en die liegen er niet om. Maar, ook op het bredere personeelsbeleid en arbeidsvoorwaarden is nog een wereld te winnen. De neiging van onze organisatie is om pas te handelen nadat er incidenten zijn. Vervolgens wordt met veel tromgeroffel besloten dit ‘op te lossen’ met bijvoorbeeld (weer) een taskforce, het dramatisch omgooien van beleid en de obligate lange lijsten overleggen. Over de nieuwe problemen die de oplossing veroorzaakt, wordt onvoldoende nagedacht. Er is te veel ad hoc en te weinig anticiperen. Dit is overigens ook een gevolg van een ongezonde bredere cultuur op de Haagse vierkante kilometer waar politiek en media ook debet aan zijn.

Verder: als we een meer inclusief, gezond en toekomstbestendig BZ willen dan moeten we onze eigen cultuur veranderen. Dat is lastig, maar het kan. Het vraagt om meer eerlijke feedback, echte accountability en zelfreflectie van ons allemaal. 

1. Goedkoop = altijd duurkoop

De Rijnstraat. Als ik een euro zou krijgen voor elk keer dat de VDBZ er een woord aan gewijd heeft dan had ik (bijna) één telefooncel bij elkaar gespaard. Oké ik overdrijf, maar dat ligt aan de astronomische kosten van de cellen en niet hoe vaak de VDBZ de Rijnstraat heeft opgebracht. Het is gewoon een onbetaalbare en tegelijkertijd waardeloze bedoeling. Als een gebouw goedkoop is, betalen de gebruikers de rekening. Na jaren agenderen en ageren gaat het langzaam de goede kant op. We zijn ver gekomen: van ontkenning van het probleem, naar erkenning. De intentie tot vertrek is er, nu nog een besluit.

1.  Laat irritatie en ergernis vooral inspireren:

De Rijnstraat 8, de problemen rondom de vele geautomatiseerde systemen zoals TEM, de (inmiddels afgeschafte) P-schouw en de belhokjes zijn dingen waar ik erg om heb kunnen lachen de afgelopen jaren. Stuk voor stuk dankbare objecten voor karikatuur. Er is voor mij weinig zo inspirerend als alledaagse ergernis. Dus, mocht een van jullie nog eens behoefte hebben aan een meme of muzikaal intermezzo weet mij te vinden!